12/2/09

Το πλαστό το πασαπόρτι.....




Πρίν από κάποιες ημέρες σας περιέγραψα τις απόψεις μου για τον ταλαντούχο κύριο Χάνεμαν. Σήμερα λέω να σας γράψω για ένα «μόρτη» : Τον Antônio Egas Moniz (1874-1955) από την Πορτογαλία. Ο μόρτης αυτός αγαπητοί μου αναγνώστες ήταν γιατρός- νευρολόγος για την ακρίβεια. Ο πατέρας του ήταν πολιτικός και τον είχε βάλει να κάνει τον πρέσβη. Όπως καταλάβατε αυτό εδωσε στο «μόρτη» τη δυνατότητα να έχει απειρα επιστημονικά και πολιτικά “connaits”. Ο μόρτης ήταν ήδη γνωστός από το 1930 για την ικανότητα του να απεικονίζει αγγεία του εγκεφάλου μέσω έγχυσης ραδιοφαρμάκων σε αυτά. Ήλπιζε μάλιστα να λάβει το βραβείο Nobel για την τεχνική του αυτή και απογοητεύτηκε όταν αυτό δεν ήρθε.

Το 1935 σε ένα διεθνές νευρολογικό συνέδριο παρακολούθησε μια ανακοίνωση ενός πειράματος που έγινε σε χιμπατζήδες στους οποίους είχαν αφαιρεθεί οι δύο πρόσθιοι λοβοί του εγκεφάλου τους και φρόντισε να διαρρεύσει ότι και αυτός είχε σκεφτεί να προβεί σε παραπλήσια πειράματα σε ζώα, έχοντας παρατηρήσει το πόσο ήρεμα γίνονται μετά την επέμβαση.


Ο μόρτης λοιπόν σκέφτηκε να το εφαρμόσει σε ανθρώπους που έπασχαν από ψυχιατρικές διαταραχές όπως η μανιοκατάθλιψη με το σκεπτικό ότι εάν κατέστρεφε τα νεύρα που υπερλειτουργούν το ψυχιατρικό πρόβλημα θα λυνόταν. Στην αρχή δοκίμασε να εγχύσει οινόπνευμα μέσα στα νεύρα των ασθενών. Γρήγορα προχώρησε στην καταστροφή των δυο πρόσθιων λοβών με τη χρήση αιχμηρού αντικειμένου, μια διαδικασία που έγινε γνωστή ως λοβοτομή.






Έτσι, το 1936 ο Moniz δημοσίευσε τα «πολύ θετικά του αποτελέσματα» της λοβοτομής σε 20 ασθενείς που έπασχαν από άγχος, κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια. Επειδή βιαζόταν να δημοσιεύσει τα αποτελέσματα του και να τα κελαηδήσει στα κοννέ του, ο μόρτης μας περιορίστηκε στην παρατήρηση των ασθενών μόνο για λίγες μέρες μετά την επέμβαση ανακοινώνοντας περίτρανα τη μείωση της παράνοιας. Το γεγονός ότι οι ασθενείς εμφάνιζαν απάθεια δεν τον πολυαπασχόλησε. Έτσι, ο μόρτης έβαλε λυτούς και δεμένους να κελαηδήσουν την ανακάλυψη του που μετέτρεπε τα θηρία σε φυτά.


Στις ΗΠΑ περίπου 5000 ασθενείς το χρόνο υπέστησαν λοβοτομή κατά την περίοδο 1946-1949. Τον ίδιο χρόνο ο Μόρτης κύριος Moniz κέρδισε επιτέλους το Nobel Ιατρικής. Και θα του πήγαιναν όλα καλά εάν ένα ατυχές γι αυτόν περιστατικό δεν του χάλαγε τη μαγιά: Το 1950, σε κάποιον ασθενή που περίμενε να λοβοτομηθεί κάποια νοσοκόμα χορήγησε παραπάνω προμεθαζίνη (ω, ναι! Το ταπεινό Phenergan των 2 και κάτι Ευρώ!), και παρατήρησε ότι τα συμπτώματα του ασθενή ελαττώνονταν λες κι είχε κάνει λοβοτομή, χωρίς όμως να εμφανίζει τα συμπτώματα απάθειας (λέγε με φυτό) που προκαλούσε η λοβοτομή. Ήταν ο πρώτος ασθενής που σώθηκε, μέσα σε μια εποχή που η Μακαρθική Αμερική ετοιμαζόταν να κάνει λοβοτομή σε όσους ισχυρίζονταν ότι είναι .....κομμουνιστές!


Ο Φαρμακοποιός Paul Charpentier αποφάσησε να μελετήσει το ταπεινό μόριο της προμεθαζίνης και να το κάνει ισχυρότερο, με στόχο να ενισχύσει τις αντικαταθλιπτικές του ιδιότητες επεμβαίνοντας στο δακτύλιο της φαινοθειαζίνης. Έτσι, γεννήθηκε η χρωροπρομαζίνη, που έστειλε τη λοβοτομή και το μόρτη στο σπίτι τους.



Στο διαφημιστικό έντυπο εποχής που βλέπετε παραπάνω, η κοπέλα εκμυστηρεύεται στο γιατρό της ότι νομίζει οτι το γραφείο της είναι γεμμάτο κομμουνιστές. Λαμβάνοντας χλωροπρομαζίνη, τα συμπτώματα διακόπτονται και η ασθενής γλυτώνει τη λοβοτομή. Μια τέτοια διαφήμιση σήμερα θα απαγορευόταν. Εκείνη την εποχή όμως το συγκεκριμένο έντυπο έσωσε χιλιάδες υποψήφιους για λοβοτομή που χαρακτηρίζονταν άδικα ως κομμουνιστές και παράφρονοι.


Η ανακάλυψη της χλωροπρομαζίνης αποτέλεσε την πρώτη νίκη του φαρμάκου εναντίον του νυστεριού. Η δεύτερη νίκη του ήταν η ανακάλυψη της ρανιτιδίνης που έκανε αρκετούς χειρουργούς να ξεχάσουν πως γίνεται η εγχείρηση έλκους.


Τελειώνοντας για σήμερα φίλοι αναγνώστες θέλω να σας πώ ότι στην ιστορία του το φάρμακο ήταν και είναι άσπονδος φίλος του νυστεριού. Από τη μια μεριά, το φάρμακο κάνει ότι μπορεί για να στείλει το νυστέρι στο σπίτι του. Από την άλλη μεριά επειδή οι κρατούντες το νυστέρι, οι χειρουργοί δουλεύουν επίσης για το καλό του ανθρώπου, το φάρμακο κάνει ότι μπορεί για να τους βοηθήσει.
Όλοι αυτοί οι μεγάλοι και γενναίοι και πρωτοπόροι της χειρουργικής δεν θα είχαν κάνει την παραμικρή επέμβαση εάν δεν υπήρχαν τα αναισθητικά, τα γαγγλιοπληγικά, τα αντιαρρυθμικά , τα αντιβιοτικά, τα βροχοδιασταλτικά κι ένα σωρό άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας χειρουργικής επέμβασης.
Εκτός εάν ανήκουν σε μόρτηδες όπως ο κύριος Moniz. Που το πασαπόρτι της καρδιάς τους τους είναι πλαστό……

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου