Ο Λίσταρχος και η πόρνη

Κοιτάχτηκε για τελευταία φορά στον καθρέφτη. Όλα ήταν εντάξει. Έκανε και την τελευταία διόρθωση στη χωρίστρα του. Μαλλί κοντό και προς τα πίσω. Καθάρισε επιμελώς τα στρογγυλά γυαλιά του. Έβαλε στη τσάντα του ένα λεξικό, κι έφυγε αρχοντικά για να εκτελέσει τα καινούργια του καθήκοντα. Η περηφάνια του ξεχυνόταν από παντού. Το κράτος ανέθεσε σε αυτόν, τον απόφοιτο ανωτάτης λογιστικής, να κρίνει ποια φάρμακα θα μπουν στη λίστα. Είχε λοιπόν μια περίοπτη θέση στο υπουργείο: Λίσταρχος…
Σ’ αυτό τον βοήθησε, εκτός της έλλειψης άλλων προσόντων του, η άγνοια για το φάρμακο, και η άγνοια της Αγγλικής γλώσσας. Ο κύριος Λίσταρχος, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των φαρμάκων. Έκοβε και έραβε κατά βούληση. Πριν σφάξει το φάρμακο, έψελνε πάντα το «…δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι για την υγεία, γι’ αυτό πρέπει να κάνουμε οικονομία». Ποτέ δεν αναρωτήθηκε γιατί δεν υπάρχουν αρκετοί πόροι για την υγεία. Γιατί αν υπήρχαν, δεν θα υπήρχε η θέση του. Με το καιρό, απέκτησε και βίτσια. Του άρεσε να βάζει τα φάρμακα να του μιλάνε. Κι αφού τελειώνανε την απολογία τους, χρουπ! Με μια μονοκοντυλιά τα έβγαζε από τη λίστα. Κι όσο αυτά σπαρτάραγαν ή εκλιπαρούσαν, τόσο αυτός γέλαγε.
Εκείνη τη φθινοπωρινή μέρα όμως, τα χρειάστηκε. Έπρεπε να κρίνει ένα φάρμακο με μεγάλο όνομα, έτσι του είπε τουλάχιστον ο προϊστάμενος του. Το φάρμακο τον περίμενε στο γραφείο του. Είχε ζητήσει να το βγάλουν απ’ το κουτί του, για να το δει γυμνό -ένα άλλο βίτσιο που απέκτησε με το καιρό . Το φάρμακο βρισκόταν μέσα σε διαφανές φιαλίδιο. Ήταν μία κάτασπρη σκόνη. Ο κος Λίσταρχος άναψε τη λάμπα του γραφείου του και πλησιάζοντας το φιαλίδιο στο φως, άρχισε να συλλαβίζει:
- Σι(c) ,όου (ο), αρ(r), τι, (t),αϊ, (i), ες (s) ,όου, (ο),εν (n), η (e), … Τι χαζομάρες είναι αυτές; Ποιο απλό όνομα δεν είχαν να βρουν; Και τι λεει παρακάτω; Ασετεϊτ; Τι σπαζοκεφαλιά είναι αυτή;
Άνοιξε βαριεστημένα τη τσάντα του κι έβγαλε το λεξικό μουγκρίζοντας σχεδόν με χαιρεκακία:
- Δεν έχει βρεθεί φάρμακο που να με ξεγελάσει εμένα! Τώρα θα σου δείξω εγώ! Ορίστε: Cortex, Cortex, Cortex, Cortex…….. Cortex : φλούδα, τσόφλι. Άρα σε λένε Τσοφλίνη!
- Τσόφλι είναι το κεφάλι σου, αγράμματε!
- Α, ώστε μιλάς κιόλας φαρμακάκι; Ωραία, με διευκολύνεις στην ανάκριση. Περίμενε λίγο να τελειώσω με αυτό το Ασετεϊτ, στο Λεξικό. Για να δούμε λοιπόν... Ασετεϊτ, ασετεϊτ, ασετεϊτ...οξικό! Μπα! Φάγανε το τ! Τοξικό θα εννοεί!

- Τοξικό είναι το μυαλό σου, ανεγκέφαλε! Οξικό είναι η σωστή μετάφραση.
- Α, ώστε έτσι Τσοφλίνη! Είσαι και οξύ δηλαδή! Έτσι και βγεις απ’ το μπουκάλι καταστρέφεις και τους νιπτήρες. Θαυμάσια! Μείον δύο βαθμούς!!
- Τα μυαλά σου και μια λίρα! Εστέρας είμαι αλλά αυτά δεν είναι για σένα. Άντε να παίξεις με το κομπιουτεράκι σου παραπέρα!
Ο κύριος Λίσταρχος νευρίασε. Κανένα άλλο φάρμακο δεν είχε τέτοιο θράσος να του μιλά έτσι. Γι’ αυτό και θέλησε να το απολαύσει πριν πετσοκόψει την οξική τσοφλίνη ή όπως διάολο λέγεται. Άρχισε λοιπόν τα υπονοούμενα:
- Κάτι φάρμακα σαν κι εσένα «κοριτσάκι μου», εγώ τα λέω….. πόρνες!
- Είμαι!
- Αλήθεια;
- Μα το Διοσκουρίδη!
- Και πόσα ζητάς;
- Πέντε ευρώ.
- Και τι μπορείς να μου κάνεις για 5 ευρώ;
- Τα πάντα.
- Για να δούμε... Για τους ρευματισμούς κάνεις;
- Κάνω.
- Για το άσθμα κάνεις;
- Κάνω.
- Για τις αλλεργίες κάνεις;
- Κάνω.
- Για τη νόσο του Addison κάνεις;
- Κάνω.
- Για τη περικαρδίτιδα κάνεις;
- Κάνω.
Ο κος Λίσταρχος λαχάνιασε. Δεν πρέπει να’ χει ξαναδεί τέτοιο φάρμακο. Τώρα, άρχισε να σοβαρεύει:
- Τι απ’ όλα αυτά που κάνεις δεν σε ρώτησα τσοφλίνη;
- Σώζω αυτούς που κάνουν μεταμόσχευση. Και χρησιμοποιούμαι στην αντιμετώπιση μερικών μορφών καρκίνου.
Ο Λίσταρχος ξέσφιξε τη γραβάτα του. Τώρα είχε σοβαρέψει για τα καλά. Για πρώτη φορά βρήκε ένα φάρμακο που σίγουρα είχε πολλά να του πει...
- Ποιο είναι το πραγματικό σου όνομα, τσοφλίνη;
- Με λένε κορτιζόνη. Βγαίνει από τη λέξη Cortex που σημαίνει και φλοιός, κάτι που δεν το έγραφε το λεξικό σου γιατί είναι για τουρίστες κι όχι για επιστήμονες.
- Γιατί σε είπαν έτσι;
- Γιατί με βρήκαν στο φλοιό των επινεφριδίων.

- Δηλαδή υπάρχεις στο σώμα;
- Ναι. Το σώμα με φτιάχνει με πρώτη ύλη την χοληστερίνη, την πιο γνωστη στερόλη που υπάρχει. Γι αυτό εγώ, τα αδέρφια μου και τα ξαδέρφια μου λεγόμαστε στεροειδή

- Ποιος ήταν ο….πρώτος σου;
- Ο πρώτος μου ήταν ο Άγγλος ιατρός Thomas Addison (1795-1860).

Αυτός κατάφερε να συσχετίσει το 1849 την ύπαρξη βλάβης στα επινεφρίδια από όπου παράγομαι, με τη νόσο που φέρει το όνομα του, η οποία χαρακτηρίζεται από χρωματισμό του δέρματος, αδυναμία, και πολύ μεγάλη απώλεια βάρους.
- Α, σαν κάποιους που είναι τόσο αδύνατοι, σαν «σκελετωμένοι» δηλαδή…..
- Ακριβώς. Και πεθαίνουν αν δεν με πάρουν. Πάντως ο Addison δεν ήξερε τι χαλάει μέσα στα επινεφρίδια, κι έτσι δεν μπόρεσε να με βρει. Όπως βλέπεις, ο…πρώτος μου έρωτας ήταν πλατωνικός. Ευτυχώς, γιατί ο Addison αυτοκτόνησε από κατάθλιψη. Η εργασία του στα επινεφρίδια παραμελήθηκε στην αρχή, αλλά στη συνέχεια ώθησε τους ερευνητές να ψάξουν για μένα….
-Γιατί ειδικά για σένα;
-Γιατί όταν το 1927 οι Stewart και Rogoff έφτιαξαν εκχύλισμα από επινεφρίδια και το έδωσαν σε σκυλιά που τους είχαν αφαιρέσει τα επινεφρίδια, τα σκυλιά δεν πέθαιναν. Αυτοί λοιπόν συμπέραναν ότι υπάρχω μέσα στα επινεφρίδια, χωρίς πάντως να καταφέρουν να με ξεμοναχιάσουν.
-Μα τόσο δύσκολη ήσουν;
-Δεν είναι ότι είμαι δύσκολη. Είναι ότι δεν ήμουν «φτηνή». Ήθελα να με ανακαλύψουν έξυπνοι, να με ξεμοναχιάσουν εξυπνότεροι, και να με συνθέσουν εξυπνότατοι. Γιατί είμαι η κορτιζόνη. Η βασίλισσα των φαρμάκων! Ο εφιάλτης του κάθε γιατρού που ξέχασε να πάρει την τσάντα του! Ο φύλακας άγγελος του κάθε φαρμακοποιού, ιδίως στην επαρχία. Το φάρμακο που ο Παράκελσος θα αποκαλούσε βασικό συστατικό του Πενταστάγματος! Η μοναδική παρηγοριά στα γεροντάκια που βαρέθηκαν να δοκιμάζουν επάνω τους αυτά τα……σχέσεις δομής δράσης, που στο εμπόριο τα λέμε me too για να δίνουν θέσεις εργασίας σε κάτι μαϊντανούς σαν και σένα !
-Ποιους θεωρείς λοιπόν εξυπνότερους;
-Ο πρώτος που βάζω στο μυαλό και την καρδιά μου είναι ο Edward Kendall (1886-1972).

Αυτός με ξεμονάχιασε ανάμεσα σε 5 ενώσεις που παράγονται στα επινεφρίδια και έχουν παραπλήσια δομή. Αυτός έψησε τους γιατρούς να με χορηγήσουν στη νόσο του Addison.
Στην ιστορία όμως, μετα τον πρώτο, υπάρχει πάντα ένας επόμενος. Στη δική μου ιστορία, επόμενος ήταν ένας άλλος ωραίος τρελός. Το όνομα του ήταν εξίσου τρελό: Philip Showalter Hench (1896-1965).. Αυτός δούλευε σε Αμερικάνικο στρατιωτικό νοσοκομείο στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Μαθαίνουν λοιπόν οι Αμερικανοί, ότι τα εκχυλίσματα των επινεφριδίων που τώρα ποια ξέρεις ότι περιέχουν κορτιζόνη, θα χρησιμοποιούταν από τους Γερμανούς για τους πιλότους της Λουφτβάφε. Αυτό έγινε, γιατί οι Γερμανοί σκόπευαν να χρησιμοποιήσουν την κορτιζόνη για να καταπολεμήσουν όπως πίστευαν την υποξία, και να μπορέσουν να πετάξουν σε μεγαλύτερα ύψη για να μη γίνουν αντιληπτοί. Ο Hench απευθύνθηκε στον φίλο του τον Kendall με τα παρακάτω περίπου λόγια: «Τι κάθεσαι, και βαυκαλίζεσαι με τα ζουμιά των επινεφριδίων; Φτιάξε μου καθαρή κορτιζόνη γιατί οι Γερμανοί έσφαξαν όλα τα αμνοερίφια στη Βραζιλία !» Ο Kendall του την έφτιαξε, στέλνοντας ένα κοπάδι πρόβατα στα κάρβουνα όπως θα λέγαμε σήμερα. Ο Hench όμως δεν την παρέλαβε ποτέ γιατί του ήρθε μετάθεση.
- Άδοξο τέλος λοιπόν;
- Κάθε άλλο! Τώρα γίνεται ενδιαφέρουσα η ιστορία! Γιατί το νοσοκομείο που μετατέθηκε ο τρελο-Hench, υπηρέτησε σε πτέρυγα με γυναικολογικά προβλήματα. Και εκεί έφτασε στο απόγειο της «τρέλας» του. Παρατήρησε ότι όσες γυναίκες έπασχαν από αρθριτικά, ο πόνος τους σταματούσε ή ελαττωνόταν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης , καθώς και στους ασθενείς που εμφάνιζαν ίκτερο! O Hench, ήξερε ότι η κορτιζόνη συντίθεται στο σώμα από τη χοληστερίνη. Και μια που το τηλέφωνο είχε ανακαλυφθεί, καλεί τον κολλητό του τον Kendall, λέγοντας του περίπου τα εξής:
-Τι κάθεσαι και μαγειροτσικαλιάζεις για να βρεις τη δομή της θυροξίνης; Έφτιαξες εκείνη την κορτιζόνη που σου είχα ζητήσει;

- Εγώ τι κάνω, ή εσύ; Εδώ τα πρόβατα μού χουν βγάλει το παρατσούκλι «Ηρώδης» γιατί δεν προλαβαίνω να σφάζω, πήρα κι ένα βοηθό , τον –άκου όνομα κι αυτό!- Θαδδαίο Reichstein (1897-1996) ,

μαζί σφάξαμε 20.000 αμνοερίφια για να σου φτιάξω 200mg κορτιζόνης. Και με ρωτάς τι κάνω; Έχεις τίποτε άλλο να μου πεις;
-Ναι. Θέλω κι άλλη κορτιζόνη! Γιατί θα την δοκιμάσω στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, που ταλλιανίζει κόσμο και κοσμάκη!
Το ’πε και το ‘κανε. Και η ιστορία τον δικαίωσε. Έδωσα χαρά σε εκατομμύρια κόσμου που υπέφερε από τα αρθριτικά του. Για το λόγο αυτό, ο Kendall, ο Hench, και ο Reichstein τιμήθηκαν με βραβείο Nobel.

-Αν οι εξυπνότεροι που μου λες πήραν βραβείο Nobel φαντάζομαι τι έχεις να μου πεις για τους εξυπνότατους…….
-Ρε τι τραβάω για μια θέση στη λίστα! Άντε, να σου συνεχίσω την ιστορία! Όπως καταλαβαίνεις, η ανακάλυψη ότι η κορτιζόνη θεραπεύει τα αρθριτικά προκάλεσε τρομερή αύξηση στη ζήτηση της. Σύντομα δημιουργήθηκε το εξής ερώτημα: Που να βρούμε τόσα πρόβατα να σφάξουμε; Τη λύση όμως τη βρήκε ένας μαύρος. Για την ακρίβεια, ο γιός ενός σκλάβου: Ο Percy Julian (1899-1975) κατάφερε να παρασκευάσει κορτιζόνη από σόγια, γιατί ήξερε ότι η σόγια εχει φυτοστερόλες.

Τα αποτελέσματα της ανακάλυψης του μαύρου φαρμακοχημικού ήταν ανυπολόγιστα.
-Γλίτωσε πολλά πρόβατα εεε;
-Θεέ μου τι βλάκας που είσαι! Αν μου έλεγες ότι αγαπάς την κοπέλα σου γιατί σου αρέσει ο εσωτερικός της κόσμος, θα σου συνιστούσα να την παντρευτείς, και στο οικογενειακό σας άλμπουμ να βάλετε ακτινογραφίες αντι για φωτογραφίες γάμου! Μωρέ τα πρόβατα ήταν το πρόβλημα, ή το ότι η κορτιζόνη ήταν πανάκριβη και μόνο οι πλούσιοι θεραπεύονταν;

-Ωχ, συγνώμη! Υποτίθεται ότι είμαι και στην επιτροπή της λίστας…..

-Μια που το κατάλαβες λοιπόν θα σου πω ότι χάρις τον Julian η τιμή μου έπεσε από τα 400 δολάρια το γραμμάριο στα 80.
-Ε μη μου πεις ότι 80 δολάρια το γραμμάριο είναι φτηνή τιμή!
-Όχι δεν είναι. Αυτό το συνειδητοποίησε ένας άλλος εξυπνότατος, ο Russell Marker, o ανθρωπος που πριν ασχοληθεί με μένα, είχε ανακαλύψει τον αριθμό οκτανίων στην βενζίνη.

Αυτός λοιπόν πήγε στο Μεξικό. Βρήκε ένα δέντρο που λέγεται Διοσκόρεα. Έκοψε δυο κορμούς, και τους έβαλε επάνω σε ένα λεωφορείο. Του κλέβουν και τους δυο κορμούς. Βρίσκει τον ένα με τη βοήθεια της αστυνομίας. Με αυτόν, έφτιαξε τόση κορτιζόνη, όση φτιαχνόταν από μια μεγάλη φυτεία σόγιας. Έφτιαξε μια δική του εταιρεία, τη Syntex, γιατί οι γαλαζοαίματες πολυεθνικές της εποχής δεν τον πίστεψαν. Έφτιαξε τόση κορτιζόνη, που χάρις τη μέθοδο του, η τιμή της κατέβηκε από τα 80 δολάρια στα 48 σεντς το γραμμάριο.
- Φαντάζομαι τιμή και δόξα…..
-Μπα! Αυτόν τον έφαγε ο Μπεζαχτάς! Τα χάλασε με τους συνεταίρους του για τα λεφτά, κι έφυγε το 1945 από την εταιρεία, παίρνοντας μαζί του τις σημειώσεις του. Ξαφνικά, η κορτιζόνη άρχισε να κάνει ελλείψεις στην αγορά.

-Και μετά τι έγινε;
- Η εταιρεία προσέλαβε έναν μεγάλο φαρμακοφτιάχτη, τον Ουγγρικής καταγωγής George Rosenkranz, που μέχρι τότε εργαζόταν στην Κούβα όπου είχε μεταναστεύσει από καιρό.

Ο Rosenkranz κατάφερε όχι μόνο να ξαναφτιάξει την κορτιζόνη, αλλά και να μειώσει κατά πολύ τα συνθετικά βήματα που απαιτούνταν για την παραγωγή της κορτιζόνης. Ηταν η προσωποποίηση του θριάμβου του συνδυασμού Φαρμακευτικής χημείας-φαρμακογνωσίας. Βέβαια, εξαιτίας του Rosenkranz η τιμή μου είναι πολύ φτηνή γι αυτά που κάνω. Ενας απο τους πρώτους ανθρώπους που έσωσα τα χεράκια του ήταν ο ζωγράφος Raoul Dufy (1877-1953. H βελτίωση του ήταν τόσο θεαματική που μου αφιέρωσε ένα πίνακα του, γραφοντας επάνω του το όνομα μου: Κορτιζόνη. Οχι σαν και σένα που τόση ώρα με ανακρίνεις χωρίς καν να με κεράσεις τίποτα! Τέλος πάντων, αυτή είναι η ιστορία μου. Τώρα ξέρεις.
-Μια τελευταία ερώτηση κορτιζόνη. Αυτό το acetate που γράφεται δίπλα σου και το εστέρας που μου είπες τι σημαίνει;
-Σημαίνει ότι οι φαρμακοποιοί με περιποιήθηκαν ιδιαιτέρως. Με έκαναν εστέρα για να εισέρχομαι σταδιακά στο αίμα και να παρατείνω τη δράση μου. Έτσι, χρειάζεται ακόμα λιγότερη ποσότητα από μένα για να σας αποδεικνύω καθημερινά γιατί είμαι η βασίλισσα της θεραπευτικής αγωγής. Αυτό έγινε μετα την μελέτη των αντιφλεγμονωδών μου ιδιοτήτων.

Οι Oι McKinley & Queen βρήκαν ότι αναστέλλω τη φωσφολιπάση Α2, ένα ένζυμο που δρα πριν την κυκλοξυγονάση. Γι αυτό θεωρούμαι πιο ισχυρή από τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, στα αρθριτικά, και από τα αντισταμινικά στις αλλεργίες. Βρήκαν ακόμη ότι….Μα τι, κοιμήθηκες;

Ο Λίσταρχος είχε πράγματι αποκοιμηθεί ευχαριστημένος. Στο χαρτί του είχε σημειώσει τρία πράγματα: Πρώτον ότι η κορτιζόνη είναι πράγματι η βασίλισσα των φαρμάκων. Δεύτερον ότι η όποια λίστα θα πρέπει να βασίζεται σε γνώση του τι κάνουν τα φάρμακα, κι όχι μόνο του πόσο κάνουν. Τρίτον ότι πρέπει να ζητήσει από την κοπέλα του να….. βγάλουν μαζί ακτινογραφίες για το άλμπουμ του γάμου τους! Δύστυχη κοπέλα! Μακάρι να μιλάς πάντα γι αυτόν, όπως μιλάει η κορτιζόνη για τους δικούς της, κι όπως μιλάνε οι φαρμακοποιοί για την κορτιζόνη…..