Λόγια της κορτιζόνης

Επι τέλους βρέθηκαν. Εκείνο το Σάββατο, η πόλη που ξέρει να σκοτώνει τις φιλικές σχέσεις χάρις τις μεγάλες αποστάσεις, και τα μεγάλα άγχη που δημιουργούν οι μεγάλες ιδέες της, τους έκανε το χατίρι και τους επέτρεψε να βρεθούν όλοι μαζί στου Ψυρρή. Ήπιαν τον καφέ τους, έφαγαν την ποικιλία τους, μίλησαν για τα παλιά, γέλασαν, πείραξε ο ένας τον άλλον, κι έκαναν ο,τι μπορούσαν για να σταματήσουν το χρόνο. Ώσπου ο Πέτρος έκανε να βάλει το χέρι στην τσέπη του με τέτοιο τρόπο, που ήταν γνώριμος στους φίλους του….

-Πέτρο τι είναι αυτό; Παίρνεις φάρμακα;
-Δυστυχώς, ναι. Έπαθα ρευματισμούς. Ο γιατρός δοκίμασε διάφορα φάρμακα που δεν έπιασαν. Τελευταία, μου έδωσε αυτό το χαπάκι . Μου 'πε οτι λέγεται το Κόρτε της ζώνης, γιατί με το χάπι αυτό θα βγάλω τη ζώνη από τη μέση μου, κι οι γυναίκες θα αρχίσουν να μου κάνουν κόρτε!. Καλά, τι με κοιτάτε έτσι; Εσείς δεν έχετε πάρει ποτέ σας φάρμακο;
-Πώς!-απάντησε ο Τάκης. Εγώ έχω άσθμα, και ο ιατρός μου 'γραψε αυτό το….οξυγόνο που μου' πε όμως οτι δεν εχει μέσα οξυγόνο, αλλά ένα… αστεροειδές.. Ακούς εκεί ,αστεροειδές! Αν δεις το σπρέι, μοιάζει με διαστημόπλοιο. Να! Του κολλητού σου του Θανάση από εδώ, το σπρέι είναι πιο ανθρώπινο. Έλα , πες του τα ρε Θανάση πάλι βαριέσαι να μιλάς γι αυτά;
-Ε τι να λέω; Έχω αλλεργική ρινίτιδα, κι ο γιατρός μου 'γραψε ένα σπρέι που το φάρμακο του λέει το βγάζουν από μια φλούδα, ξέρω εγώ, που να θυμάμαι τι φλούδα έλεγε. Μόνο εσύ Μιχάλη την έχεις γλιτώσει και δεν παίρνεις φάρμακα! Η μπας και μας κρύβεις κάτι;
-Δεν έχω τίποτα να κρύψω, εκτός από το χέρι μου. Έπαθα ένα έκζεμα, και ο ιατρός μου έγραψε μια αλοιφή που έχει κορτιζόνη….

Με το άκουσμα της λέξης κορτιζόνη, κοιτάχτηκαν μεταξύ τους σοβαρά, και μονομιάς έβγαλαν όλοι τα φάρμακα από τις τσέπες.. Κι ο Πέτρος, σαν πιο θαρραλέος, άρχισε να ψελλίζει:
-Διάβολε! Ο γιατρός μου’ γραψε κορτιζόνη! Ξόφλησα φαίνεται…
-Κι εμένα το αεροζόλ για το άσθμα κορτιζόνη είχε. Και τώρα που το βλέπω γράφει στεροειδές. Κι εγώ που νόμιζα οτι είχαμε κατακτήσει τους γαλαξίες….
-Κι εμένα το σπρέι για τη μύτη μου κορτιζόνη έχει…..

Ξανακοιτάχτηκαν στα μάτια σαν να ήταν όλοι συνένοχοι στο ίδιο έγκλημα. Ώσπου ο Τάκης έσπασε τη σιωπή:
-Μα, κορτιζόνη και στους τέσσερις; Αφού δεν έχουμε την ίδια πάθηση! Α, τον μπαγάσα το φαρμακοποιό! Θα του περίσσευε φαίνεται κορτιζόνη κι ανακάτεψε όλα τα φάρμακα από αυτόν τον διάολο! Ακούς εκεί, κορτιζόνη!
-Τι βλακείες είναι αυτές που λες Τάκη; Αφού δεν πάμε όλοι στον ίδιο φαρμακοποιό. Εξάλλου, ο ιατρός σου έγραψε τη συνταγή. Τι, δεν πιστεύω από μόνος σου να…..
-Τρελός είσαι; Κι από μόνος μου να ήθελα να πάρω δεν θα με άφηνε ο φαρμακοποιός μου. Είναι καλός, και τον εμπιστεύομαι εδώ και 15 χρόνια.
-Τότε να του φωνάξεις να έρθει εδώ και να μας εξηγήσει τι συμβαίνει.
-Σαββατιάτικα;
-Δεν είπες οτι είναι καλός;
-Το είπα!
-Τότε πες του οτι «κερνάμε» αλάτι με κορτιζόνη, και να δεις για πότε θα’ ρθει άμα είναι τόσο καλός όσο λες!

Πράγματι, ο φαρμακοποιός ήρθε σαν σίφουνας, και τους κατσάδιασε όταν άκουσε οτι βάζουν αλάτι στο φαγητό ενώ παίρνουν κορτιζόνη, αλλά σύντομα του εξήγησαν πως «τα παιδία παίζει», και τον έβαλαν να κάτσει μαζί τους και να τους πει ιστορίες με βότανα που χαρίζουν υγεία. Ο φαρμακοποιός όμως που κατάλαβε οτι για λάθος κουβέντα έκανε τόσα χιλιόμετρα δεν έλεγε να παρεκκλίνει από το χούι του που ήταν να βοηθά τους πελάτες του να συμμορφώνονται στις οδηγίες χρήσης των φαρμάκων, ακόμα και χρησιμοποιώντας όμορφες αλλά αληθινές ιστορίες από τον κόσμο των φαρμάκων:

-Μου ζητήσατε να σας πω για μαντζούνια αντι για φάρμακα έτσι; Εντάξει λοιπόν. Εσείς θεωρείτε οτι η κορτιζόνη δεν είναι φυσική, αλλά ένα ανεπαίσχυντο χημικό κατασκεύασμα. Και τι θα κάνατε εάν σας έλεγα οτι η Κορτιζόνη φτιάχνεται από τη σόγια;
-Θα σου λέγαμε οτι έτσι όπως το πας, σε λίγο θα μας πεις οτι το Βιάγκρα φτιάχνεται από καρύδια και μέλι!

Γέλασαν όλοι γιατί κατάλαβαν οτι ο φαρμακοποιός επειδή δε φορούσε εκείνη τη στιγμή λευκή μπλούζα ήθελε να είναι ισότιμο και όχι επίτιμο μέλος της παρέας- όπως κάνουν κάποιοι άλλοι που φοράνε μονίμως λευκή μπλούζα. Του ζήτησαν συγνώμη με τον τρόπο τους και του ζήτησαν να τους πει για την ιστορία του φαρμάκου που έδενε και τους τέσσερις..…

-Λοιπόν φίλοι μου, το φάρμακο που καταριέστε πράγματι πρωτοφτιάχτηκε από τη Σόγια. Αυτό το κατάφερε ο Percy Julian. Τι ειρωνεία για τους λευκούς! Σε μια εποχή που οι Μαύροι δεν είχαν μεγάλη υπόληψη, ο γιος ενός σκλάβου τους χάρισε την κορτιζόνη παρασκευάζοντας την από σόγια!
-Γιατί πως την έφτιαχναν μέχρι τότε;
-Με το δίκιο σας ρωτάτε. Ξέχασα να σας πω ότι το ανθρώπινο σώμα συνθέτει από μόνο του μια μορφή κορτιζόνης στο φλοιό των επινεφριδίων. Ο φλοιός στα λατινικά λέγεται Cortex, γι αυτό και το φάρμακο ονομάστηκε κορτιζόνη. Εκείνος που ψυλλιάστηκε την ύπαρξη της κορτιζόνης ήταν ο Τhomas Addison, που έδωσε το όνομα του στην ομώνυμη πάθηση που χαρακτηρίζεται από ανεπάρκεια των επινεφριδίων. Καλύτερα να μη σας τύχει. Γίνεστε κοκαλιάρηδες ότι και να φάτε! Τέλος πάντων, ο Addison υποπτεύθηκε την ύπαρξη της αλλά δεν κατάφερε να πείσει την επιστημονική κοινότητα για την ύπαρξη της. Όμως το 1927 οι Stewart & Rogoff όταν έφτιαξαν εκχύλισμα από επινεφρίδια και το χορήγησαν σε σκυλιά στα οποία τους είχαν αφαιρεθεί τα επινεφρίδια, παρατήρησαν ότι τα σκυλιά δεν πέθαιναν. Έτσι πιστοποιήθηκε ότι υπήρχε κάτι στα επινεφρίδια που άξιζε να απομονωθεί και να μελετηθεί. Αυτός που απομόνωσε αυτό το κάτι ήταν ο Edward Kendall (1886-1972) που βάφτισε το κάτι με το όνομα κορτιζόνη. Γρήγορα δημιουργήθηκε τέτοιος μύθος για την κορτιζόνη, που οι Γερμανοί την χορηγούσαν στους πιλότους της Λουφτβάφε για να πετάνε πολύ ψηλά χωρίς να πάθουν δύσπνοια και να πιάσουν τους Άγγλους στον ύπνο.

-Μα απ’ ότι ξέρω κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Τι άραγε να σκέφτηκε ο Χίτλερ όταν είδε τα αεροπλάνα του να καταρρίπτονται;
-Να μην ξανακάνει άλλη βλακεία εάν δεν συμβουλευτεί πρώτα τον γιατρό ή το φαρμακοποιό του! Αλλά τι τα θες; Συχνα η επιστήμη γίνεται υποχείριο της πολιτικής. Τέλος πάντων ο ανταγωνισμός Γερμανίας- Αμερικής για τη μάχη της κορτιζόνης οδήγησε στην παραγωγή της από σόγια αντι για τα επινεφρίδια των χιλιάδων αμνοεριφίων που σφαγιάζονταν για ένα γραμμάριο κορτιζόνης.
-Και γιατί έγινε τόσο πολύτιμο αυτό το ένα γραμμάριο κορτιζόνης;
-Γιατί μια παρατήρηση του Philip Showalter Hench (1896-1965) που έγινε στη γυναικολογική πτέρυγα ενός νοσοκομείου έκανε την κορτιζόνη βασίλισσα της θεραπευτικής αγωγής: Ο Hench παρατήρησε ότι ο πόνος από αρθριτικά, ελαττωνόταν ή σταματούσε στις εγκυμονούσες γυναίκες καθώς και σε ασθενείς που είχαν ίκτερο. Ο Hench, γνωρίζοντας ότι το ανθρώπινο σώμα συνθέτει την κορτιζόνη με πρώτη ύλη τη χοληστερίνη, με τη βοήθεια και του Θαδδαίου Reichstein εύκολα έφτασε στο συμπέρασμα ότι η κορτιζόνη καταπολεμά τους ρευματισμούς! Γι αυτό οι εγκυμονούσες και οι ασθενείς με ίκτερο που είναι αποτέλεσμα της υψηλής χοληστερίνης δεν πόναγαν! Για την ανακάλυψη αυτή οι Kendall, Hench, και Reichstein τιμήθηκαν με το βραβείο Nobel.
-Γιατί, τι κάνανε έδωσαν από ένα βαρέλι σογιέλαιο σε κάθε ασθενή με ρευματισμούς ;
-Θεέ μου τι βλάκας που είσαι ώρες- ώρες βρε Θανάση! Εσύ είσαι ικανός να έχεις ακτινογραφία θώρακα της γυναίκας σου στο οικογενειακό σας άλμπουμ μονο και μόνο επειδή ερωτεύτηκες τον εσωτερικό της κόσμο! Άσε το φαρμακοποιό να μας πει!
-Καλά ντε! Μια πλακίτσα κάναμε!

Κι όμως Θανάση –συνέχισε χαλαρά ο φαρμακοποιός –έκανες εύστοχη πλακίτσα. Γιατί εκείνοι που έκαναν την κορτιζόνη φτηνή και προσιτή ήταν ο Αμερικανός χημικός Russell Marker στο Μεξικό, και ο Ούγγρος φαρμακοποιός George Rosenkranz που μέχρι τότε εργαζόταν στην Κούβα. Ο Marker είναι αυτός που ανακάλυψε τον αριθμό οκτανίων στην βενζίνη, και ο Rosenkranz ο εφευρέτης του αντισυλληπτικού χαπιού. Αλλά τις λεπτομέρειες θα τις πούμε μια άλλη φορά. Έχω πιο σημαντικά πράγματα να σας πω!
-Να μας τα πεις μετά!
-Εντάξει λοιπόν! Ο Russell Marker,ήταν ένας κατεξοχήν αντισυμβατικός τύπος .Ηταν αυτός που παρόλο που είχε πολλές γνώσεις, δεν ήταν διατεθειμένος να κάτσει να πλένει τα μπουκάλια του καθηγητή στο εργαστήριο, μπας και τον κάνουν λέκτορα! Αυτός λοιπόν πήγε στο Μεξικό. Βρήκε ένα δέντρο που λέγεται Διοσκόρεα. Έκοψε δυο κορμούς, και τους έβαλε επάνω σε ένα λεωφορείο. Του κλέβουν και τους δυο κορμούς. Βρίσκει τον ένα με τη βοήθεια της αστυνομίας. Με αυτόν, έφτιαξε τόση κορτιζόνη, όση φτιαχνόταν από μια μεγάλη φυτεία σόγιας. Έφτιαξε μια δική του εταιρεία, τη Syntex, γιατί οι γαλαζοαίματες πολυεθνικές της εποχής δεν τον πίστεψαν. Έφτιαξε τόση κορτιζόνη, που χάρις τη μέθοδο του, η τιμή της κατέβηκε από τα 80 δολάρια στα 48 σεντς το γραμμάριο.
- Φαντάζομαι τιμή και δόξα…..
-Μπα! Αυτόν τον έφαγε ο Μπεζαχτάς! Τα χάλασε με τους συνεταίρους του για τα λεφτά, κι έφυγε το 1945 από την εταιρεία, παίρνοντας μαζί του τις σημειώσεις του. Ξαφνικά, η κορτιζόνη άρχισε να κάνει ελλείψεις στην αγορά.(!)

-Και μετα τι έγινε;
- Η εταιρεία προσέλαβε έναν μεγάλο όπως σας είπα φαρμακοφτιάχτη, τον Ουγγρικής καταγωγής George Rosenkranz, που μέχρι τότε εργαζόταν στην Κούβα όπου είχε μεταναστεύσει από καιρό. Ο Rosenkranz κατάφερε όχι μόνο να ξαναφτιάξει την κορτιζόνη, αλλά και να μειώσει κατά πολύ τα συνθετικά βήματα που απαιτούνταν για την παραγωγή της. Ηταν η προσωποποίηση του θριάμβου του συνδυασμού Φαρμακευτικής χημείας-φαρμακογνωσίας. Βέβαια, εξαιτίας του Rosenkranz η τιμή της κορτιζόνης είναι πολύ φτηνή γι αυτά που κάνει. Αυτή είναι η ιστορία του φαρμάκου σας. Τώρα ξέρετε.

Τους είπε ότι η κορτιζόνη είναι η βασίλισσα των φαρμάκων. Είναι ο εφιάλτης του κάθε γιατρού που ξέχασε να πάρει την τσάντα του. Ο φύλακας άγγελος του κάθε φαρμακοποιού, ιδίως στην επαρχία. Το φάρμακο που ο Παράκελσος θα αποκαλούσε βασικό συστατικό του Πενταστάγματος!

Και πάνω απ’ όλα ήταν το φάρμακο τους. Εκείνο το φάρμακο που θα τους έκανε να αψηφούν τις αποστάσεις των μεγάλων δρόμων της Αθήνας για χάρη της φιλίας τους. Εκείνο το φάρμακο, που παρόλο που είναι βασίλισσα, δεν τους ζητά τίποτε περισσότερο από αυτό που τους ζητούν και τα πιο ταπεινά φάρμακα: Να το παίρνουν μόνο όταν το συνταγογραφεί ο ο ιατρός και με τον τρόπο που υποδεικνύει ο φαρμακοποιός τους: Αποφεύγοντας το αλάτι και τις τροφές που το περιέχουν (συμπεριλαμβανομένου και του ψωμιού), με γεμάτο στομάχι, και όταν χορηγείται απο το στόμα σε μορφή αεροσόλ, να μην ξεχνανε να το ξεπλένουν μετά τη λήψη για την αποφυγή μυκητίασης της στοματικής κοιλότητας. Κι όταν το φάρμακο τελειώσει την αποστολή του, η διακοπή του θα πρέπει να γίνεται σταδιακά για να μην επηρεαστεί ο άξονας υπόφυσης-επινεφριδίων. Γιατί εαν δεν κάνουν αυτά, θα γίνει.....της κορτιζόνης. Προς τέρψιν των βοτανατζούδων και όσων πουλάνε πασατέμπο (λέγε με πλασέμπο)για να περνάει η ώρα!

Καλό Σαββατοκύριακο!