Από τον Μακιαβέλι στα αντιοξειδωτικά

Ξύπνησε από άσχημο όνειρο. Είδε στον ύπνο του ότι μπήκε στο φαρμακείο μια κυρία και του ζήτησε μια καλή κρέμα ημέρας. Μετά του ζήτησε «κάτι για να μην την πειράζει το κάπνισμα» μια που ότι και να κάνει δεν μπορεί να το κόψει. Ύστερα του ζήτησε Νιμεσουλίδη, γιατί την «έπιανε γρήγορα». Και ξαφνικά, άρχισε να τον ρωτάει πως δρα το καθετί που είχε αγοράσει. Τότε ο φαρμακοποιός, για συντομία χρόνου της είπε ότι όλα αυτά αναστέλλουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Και τότε έγινε το «επεισόδιο»: Του πέταξε επάνω στον πάγκο μια σακούλα με ένα κόκκινο κρασί, ένα ματσάκι πράσινο τσάι, μισό κιλό παντζάρια, κι ένα κόκκινο λάχανο, κι έφυγε θυμωμένη….

Ευτυχώς, ήταν όνειρο. Δεν συμβαίνει συχνά στα φαρμακεία. Κι αυτό είτε γιατί δεν έχει καθιερωθεί ακόμη η……. ημέρα των αντιοξειδωτικών, είτε επειδή πολλοί καταναλωτές δεν ξέρουν ή δεν καταλαβαίνουν τι είναι τα αντιοξειδωτικά, είτε γιατί οι πελάτες έχουν ενημερωθεί από άλλες πηγές για τα αντιοξειδωτικά, οπότε μπαίνουν στο φαρμακείο μόνο για την προμήθεια, είτε γιατί πολλοί πελάτες αγοράζουν μάρκες κι όχι περιεχόμενο. Τέλος, υπάρχει και μια μερίδα πελατών που δεν διανοείται να προμηθευτεί αντιοξειδωτικά, μόνο και μόνο επειδή θεωρεί ότι είναι καλύτερο να κάνει κάποιος υγιεινή διατροφή παρά να λαμβάνει οποιοδήποτε φάρμακο.

Τότε γιατί να κάτσουμε και να αναλύσουμε το «όνειρο»; Τι το κακό βλέπετε στο να έχει κάποιος ενημερωθεί από μια διαφήμιση, ή μια ενημέρωση και να μπει στο φαρμακείο για να προμηθευτεί το επώνυμο προϊόν του; Και από την άλλη μεριά τι να πει κανείς για κάποιον που θέλει να κάνει υγιεινή διατροφή αντί να παίρνει χάπια και να βάζει αλοιφές; Κι αυτό κακό είναι;
Τίποτα από τα δυο δεν είναι κακό για τον ασθενή. Είναι όμως κακό για εσάς. Όχι επειδή δεν κερδίζετε χρήματα. Κάθε άλλο, Στην πρώτη μάλιστα περίπτωση δεν καταβάλετε κόπο. Το δύσκολο αυτό έργο το έχουν αναλάβει οι καμπάνιες των εταιρειών. Στη δεύτερη περίπτωση, μπορεί να μην κερδίζετε αλλά με τη συμβουλή που δίνετε είστε «υπεράνω». Και οι δυο περιπτώσεις όμως έχουν κάτι κοινό ως προς εσάς: Δεν πείθετε τον ασθενή. Γι αυτό δεν καταλάβατε ότι ο κεντρικός ήρωας του ονείρου ήσασταν εσείς και όχι η –αγενής –πελάτης σας.

Για να μπορέσετε να πείσετε πραγματικά τον ασθενή-πελάτη σας, χρειάζεται :

1. Να καταλάβετε τι ξέρει και τι άποψη έχει ο πελάτης σας για τα αντιοξειδωτικά.


2. Να καταλάβετε τι είναι εκείνο που λένε και εκείνο που δεν λένε οι διαφημίσεις για τα αντιοξειδωτικά και να το επικοινωνήσετε στον πελάτη σας


3. Να ξεδιαλύνετε μέσα σας τη διαφορά και τη συμπληρωματικότητα μεταξύ της διατροφικής και της φαρμακευτικής και να τη μεταφέρετε στον πελάτη σας.


4. Να δώστε στον πελάτη σας την κατάλληλη συμβουλή και το κατάλληλο προϊόν που δεν είναι πάντα αυτό που διαφημίστηκε, ακούστηκε ή συστήθηκε από μη-φαρμακοποιό.
   
   Η αλήθεια για τις ελεύθερες ρίζες

Όταν βλέπω, διαβάζω ή ακούω διαφήμιση για προϊόν που αναστέλλει τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου απορώ πώς καταφέρνω και ζω. Είτε πρόκειται για αντηλιακό, είτε πρόκειται για αντιρυτιδικό, είτε πρόκειται για συμπλήρωμα διατροφής, η καταστολή των ελευθέρων ριζών φαντάζει ως καθημερινός μονόδρομος γιατί χαρίζει νιάτα, υγεία, ομορφιά και μακροζωία.
Εκείνο που δεν λένε, είναι ότι το σώμα μας είναι εφοδιασμένο με το δικό του σύστημα αντιοξείδωσης. Επομένως τα αντιοξειδωτικά προϊόντα δεν αναπληρώνουν κάποιο κενό, απλά ενισχύουν το ήδη υπάρχον σύστημα. Το δεύτερο που δεν λένε είναι ότι το ίδιο μας το σώμα παράγει ελεύθερες ρίζες οξυγόνου όχι μόνο σαν παρα προϊόντα κάποιων μεταβολικών αντιδράσεων αλλά και σαν κύρια προϊόντα για την ανοσολογική του άμυνα (oxidative burst).

Και τι σημαίνουν τα παραπάνω για εσάς; Ότι ανεξάρτητα από το τι σας λέει ο επηρεασμένος από τη διαφήμιση πελάτης σας, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε ως επαγγελματίας φαρμακοποιός είναι να βεβαιωθείτε εάν πρέπει ή αν δεν πρέπει να λάβει ο ασθενής σας αντιοξειδωτικά.

φαρμακοδιατροφική των αντιοξειδωτικών

Θα το θέσω ευθέως: Διαφωνώ κάθετα και οριζόντια με την υπερ-διατροφολογική ευαισθησία. Εάν ζούσαμε μια φυσιολογική ζωή που περιλαμβάνει πολύωρη σωματική εργασία, προοδευτικότερη έκθεση στον ήλιο, περιβάλλον πνιγμένο στο πράσινο, αρκετά λιγότερο άγχος, και προπαντός τρόφιμα που προέρχονται από ζώα και φυτά που έζησαν σε φυσιολογικές συνθήκες (χωρίς χημικά λιπάσματα ορμόνες και αντιβιώσεις) τότε άρθρα σαν αυτό θα ήταν περιττά. Δυστυχώς η πραγματικότητα βρίσκεται πολύ μακριά από το όνειρο:

• Μπορείτε να εγγυηθείτε ότι τα σημερινά τρόφιμα φυτικής προέλευσης που αναπτύχθηκαν μια νύχτα σε κάποιο θερμοκήπιο περιέχουν επαρκώς τα αναγκαία αντιοξειδωτικά;


• Μπορείτε να εγγυηθείτε ότι το πεπτικό σύστημα του (υπερήλικου, ευαίσθητου ή ταλαιπωρημένου) ασθενή σας είναι σε θέση να απορροφήσει τα συστατικά αυτά;


• Έχετε αναλογιστεί ποιο είναι το κόστος της υγιεινής διατροφής; Αλήθεια τι είναι αυτό που σας κάνει τόσο σίγουρους ότι η πληθώρα των πελατών σας μπορεί να τρέφεται τόσο συχνά με ψάρι, και να αγοράζει σε καθημερινή βάση όσπρια , φρέσκα φρούτα και λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας που είναι ακριβότερα και πιο δύσκολο να βρεθούν; Μήπως τελικά η σωστή διατροφή είναι προνόμιο των πλουσιότερων στρωμάτων;

Για τους παραπάνω και μόνο λόγους καταλαβαίνετε ότι το δίλημμα τροφές ή «χάπια» είναι ψεύτικο. Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: Θα πρέπει να συστήνετε στον πελάτη σας αντιοξειδωτικά ιδιοσκευάσματα οταν απαιτείται να συμπληρωθεί η ποσότητα των αντιοξειδωτικών που δεν παίρνει με την τροφή .

Τα αντιοξειδωτικά και ο ασθενής-πελάτης σας

Υπάρχει μια αλήθεια για τα αντιοξειδωτικά που κερδίζει πανάξια μια θέση δίπλα στην αντίστοιχη αλήθεια των καλλυντικών: Και τα δυο πουλάνε ελπίδα. Γιατί εάν η αποτελεσματικότητα τους ήταν άμεση και πασιφανής, θα τα κατατάσσαμε στα φάρμακα και όχι στα συμπληρώματα διατροφής. Από ότι γνωρίζω, μόνο δυο ουσίες έχουν καταφέρει να καταταχθούν στα φάρμακα: Η Νιμεσουλίδη, που ανήκει στην κατηγορία των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών, και η Ν-ακετυλοκυστεΐνη που αποτελεί μεταξύ άλλων το ειδικό αντίδοτο για τη δηλητηρίαση από την παρακεταμόλη. Η βιταμίνη Ε κατατάσσεται στα φάρμακα αλλά όχι λόγω της αντιοξειδωτικής της δράσης. Τέλος, το λυκοπένιο πρόκειται στο μέλλον να λάβει έγκριση για την πρόληψη του καρκίνου του παχέως εντέρου και του καρκίνου του προστάτη, σε δόσεις όμως αρκετά υψηλότερες.

Ο πελάτης σας όμως δεν μπορεί να περιμένει να…αρρωστήσει. Γνωρίζει πολύ καλά ότι «κάτι δεν κάνει καλά». Είτε καπνίζει, είτε δεν τρέφεται σωστά, είτε δεν γυμνάζεται, είτε γυμνάζεται με υπερβάλλοντα ζήλο, είτε απλά γερνά. Και θέλει να προσφέρει ένα δώρο στο σώμα του επειδή συστηματικά δεν το σέβεται. Ταυτόχρονα θέλει να προσφέρει ελπίδα στο μυαλό του αφού οι πάντες τον έχουν ενημερώσει ότι ο τρόπος ζωής που κάνει θα τον φέρει σύντομα πιο κοντά στην ασθένεια και πιο μακριά από την υγεία. Εκτός εάν πάρει κάτι που θα παρατείνει περισσότερο τα χρόνια που θα είναι όμορφος και υγιής. Και εδώ είναι που η διαφήμιση του θολώνει το μυαλό. Άλλοι του λένε να πάρει βιταμίνες, άλλοι του λένε να πάρει αμινοξέα, άλλοι του λένε να πάρει μαγικά βοτάνια ευεξίας, και άλλοι αντιοξειδωτικά. Και μέσα σε όλα αυτά, όλο και κάποιο φάρμακο θα παίρνει.
Έτσι, ο πελάτης σας ακόμη κι όταν ζητάει κάτι επώνυμο, στην ουσία περιμένει από εσάς μια επιβεβαίωση ή μη- του τρόπου σκέψης του, που τον οδήγησε στην αγορά ενός αντιοξειδωτικού προϊόντος.


Δια ταύτα…….

βήμα 1ο Βεβαιωθείτε ότι ο πελάτης σας έχει ένδειξη για να πάρει αντιοξειδωτικά (πχ είναι καπνιστής, δεν κάνει υγιεινή διατροφή), είτε εμφανίζει κάποια ιδιαιτερότητα (πχ εμφανίζει υπερτροφία προστάτη, εχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, διαβήτη, Alzheimer, κλπ)

Βήμα 2ο Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει αντένδειξη για τη λήψη αντιοξειδωτικών από τον πελάτη σας (πχ αλληλεπιδράσεις με φάρμακα που τυχόν λαμβάνει, είτε δυσανεξία σε κάποια αντιοξειδωτικά)

Βήμα 3ο Επιλέξτε το κατάλληλο αντιοξειδωτικό για τον πελάτη σας, λαμβάνοντας κατά νου τις δυο παραπάνω παραμέτρους των ενδείξεων και των αντενδείξεων. Για παράδειγμα οι καπνιστές δεν πρέπει να λαμβάνουν καροτενοειδή και γενικά τη βιταμίνη Α και τα παράγωγα της επειδή ενέχεται κίνδυνος καρκινογένεσης. Όσοι έχουν βεβαρημένο οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή του παχέως εντέρου μπορούν να λαμβάνουν λυκοπένιο. Όσοι βρίσκονται σε αγωγή με στατίνες, θα πρέπει να λαμβάνουν συνένζυμο Q. Για τους καπνιστές και τους ασθματικούς η βιταμίνη C είναι ένα θαυμάσιο αντιοξειδωτικό. . Για τους αθλητές θα χρειαστεί μείγμα αντιοξειδωτικών, όπως και για εκείνους που επιμελώς προτιμούν τα λιπαρά γεύματα

Βήμα 4ο Εξηγείστε στον πελάτη σας γιατί τον συμβουλεύετε να λάβει συμπλήρωμα διατροφής σε συνδυασμό με την υγιεινή διατροφή όπως αναφέρθηκε παραπάνω

Βήμα 5ο Εξηγήστε στον πελάτη σας ότι σε αντίθεση με αυτά που λένε κάποιες διαφημίσεις δεν θα δει καμία απτή διαφορά στην πράξη διότι τα συγκεκριμένα ιδιοσκευάσματα δεν είναι φάρμακα. Είναι συμπληρώματα διατροφής. Τα λαμβάνει είτε γιατί δεν κάνει υγιεινή διατροφή είτε γιατί λείπουν από την «υγιεινή» του διατροφή. Το μακροπρόθεσμο όφελος όμως γι αυτό, θα είναι περισσότερα έτη υγείας.

Βήμα 6ο Εξηγείστε στον πελάτη ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει συγκεκριμένο όφελος από την αντιοξειδωτική αγωγή είναι η χρόνια συστηματική λήψη της.

Εαν τα βήματα αυτά σας φαίνονται βουνό, θυμηθείτε μια πολυ απλή αρχή: Αφήστε τα νεφρά του πελάτη σας ήσυχα! Δεν χρειάζεται να του χορηγείτε υψηλές ποσότητες αντιοξειδωτικών! Εξάλλου συμπληρώματα διατροφής είναι και όχι υποκατάστατα.

Συμπεράσματα

• Τα αντιοξειδωτικά τείνουν να ξεπεράσουν τα καλλυντικά και τα πολυβιταμινούχα ως προς την πώληση ελπίδας. Αποτελούν μια ακόμη εφαρμογή της αρχής του Μακιαβέλι ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.


• Η πώληση ελπίδας και μόνο-μέσω της διαφήμισης- αποτελεί φαινόμενο placebo, κι αυτό αδικεί τα αντιοξειδωτικά.


• Ο ρόλος του φαρμακοποιού στα αντιοξειδωτικά είναι κεφαλαιώδους σημασίας: Παίρνει στα χέρια του συστατικά τροφής, και τα μεταχειρίζεται σαν να ήταν φάρμακο για το όφελος του πελάτη του, διαλέγοντας γι αυτόν την κατάλληλη ουσία, την κατάλληλη δοσολογία, και την κατάλληλη φαρμακοτεχνική τροφή. Αυτό δεν το κάνει ούτε το θερμοκήπιο κτηνωδών λαχανικών, ούτε το γενικό χημείο του κράτους, ούτε καμία υπηρεσία ελέγχου τροφίμων. Αυτό δεν μπορεί όμως να το κάνει ούτε ο ασθενής από μόνος του γιατί δεν ξέρει εάν το προτεινόμενο από τη διαφήμιση ιδιοσκεύασμα είναι κατάλληλο ή όχι για την ατομική του περίπτωση.

Για να μπορέστε όμως ως φαρμακοποιοί να βοηθήσετε πραγματικά τον πελάτη σας, θα πρέπει στην περίπτωση των αντιοξειδωτικών να εφαρμόσετε μια ακόμη αρχή του Μακιαβέλι: Στον πελάτη σας, στο ζήτημα των αντιοξειδωτικών, δεν πρέπει να λέτε ό,τι ξέρετε. Πρέπει όμως να ξέρετε τι λέτε!